Dược sĩ Mai Lan
Cao huyết áp thường diễn biến thầm lặng và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt người cao tuổi. Vậy, nguyên nhân cao huyết áp ở người già là do đâu? Cách cải thiện như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Cao huyết áp ở người già là gì?
Cao huyết áp hay tăng huyết áp là tình trạng huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg.
Hiện nay, cao huyết áp ngày càng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Tại Hoa Kỳ, người bị cao huyết áp chiếm 46% dân số chung. Chiếm 76% người từ 65-74 tuổi và 82% ở người trên 75 tuổi.
Ở nước ta, theo điều tra dịch tễ học của Viện Tim mạch Quốc gia Việt Nam năm 2015 cho thấy, tỷ lệ tăng huyết áp khoảng 47% dân số chung. Chiếm 60% ở những người trên 60 tuổi và 80% ở những người trên 80 tuổi.
Tỷ lệ này ngày càng gia tăng do lối sống đô thị hiện nay. Cao huyết áp ở người già thường được phát hiện sau khi người bệnh đo huyết áp hoặc đã có những biến chứng nguy hiểm.
Tùy theo tình trạng sức khỏe và độ tuổi của người bệnh, các triệu chứng có thể khác nhau. Một số dấu hiệu nhận biết người già bị tăng huyết áp thường gặp là:
- Nhức đầu, ù tai, chóng mặt.
- Mất ngủ.
- Mặt đỏ phừng phừng, khó thở, đau ngực.
- Buồn nôn, nôn.
Các triệu chứng này có thể xuất hiện thường xuyên theo chu kỳ hoặc ngắt quãng từng đợt.
Tình trạng cao huyết áp ở người già ngày càng gia tăng
Nguyên nhân cao huyết áp ở người già
Cao huyết áp thường xảy ra do nhiều nguyên nhân và có thể thay đổi tùy theo độ tuổi. Nguyên nhân cao huyết áp ở người già thường có khung hướng khác biệt so với đối tượng trẻ tuổi, cụ thể như sau:
Tăng độ nhạy với muối natri
Tăng độ nhạy với muối natri là tình trạng chỉ số huyết áp tăng lên tỷ lệ thuận với lượng muối natri đi vào cơ thể. Ở người cao tuổi, việc hạn chế lượng muối natri trong chế độ ăn uống kết hợp sử dụng thuốc lợi tiểu sẽ đem lại hiệu quả điều trị tốt hơn.
Các yếu tố dẫn đến tình trạng tăng nồng độ natri và sự thay đổi huyết áp ở người cao tuổi khá phức tạp, bao gồm:
- Tăng đáp ứng thể tích nội mô với lượng muối đi vào cơ thể: Khi sử dụng nhiều muối, làm tăng lượng Na trong cơ thể. Ion Na+ làm tăng nồng độ thẩm thấu của tế bào gây tích nước, tăng trương lực mạch, co mạch, tăng sức cản ngoại vi, dẫn đến tăng huyết áp.
- Muối làm giảm sản xuất oxit nitric (NO) của mạch máu: Oxit nitric làm giãn mạch, giúp kiểm soát sự lưu thông máu. Nếu chất này bị ức chế, dẫn đến co mạch gây tăng huyết áp.
- Tăng độ cứng thành động mạch: Gây tăng sức cản ngoại vi, co mạch, dẫn đến tăng huyết áp.
Tăng huyết áp tâm thu đơn độc
Tăng huyết áp tâm thu đơn độc thường gặp ở người cao tuổi. Là tình trạng chỉ số huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và tâm trương < 90 mmHg. Hầu hết người bị cao huyết áp trên 60 tuổi có huyết áp tâm thu tăng dần, trong khi huyết áp tâm trương ổn định hoặc giảm nhẹ.
Theo dữ liệu của Y tế quốc gia và dinh dưỡng kiểm tra khảo sát (US National Health and Nutrition Examination Survey III - NHANES) vào năm 1988-1991 cho thấy, 65% người trên 60 tuổi và 87% người bệnh chưa kiểm soát huyết áp tốt xuất hiện tình trạng tăng huyết áp tâm thu đơn độc.
Tăng độ cứng thành động mạch
Tăng độ cứng thành động mạch khiến tim phải làm việc nhiều hơn để lưu thông máu đi khắp cơ thể, dẫn đến tăng huyết áp. Nguyên nhân cao huyết áp ở người già có thể là hậu quả do:
- Thay đổi cấu trúc và chức năng của các động mạch lớn như: Phì đại thành động mạch, vôi hóa, xơ vữa và thay đổi chất nền ngoại bào như tăng sợi collagen và fibronectin, phân mảnh và mất tổ chức hệ thống elastin và tăng tương tác tế bào chất nền.
- Thay đổi về chức năng như rối loạn nội mô và biến đổi phản ứng tế bào cơ trơn, góp phần vào tăng tính cứng thành động mạch.
Rối loạn chức năng nội mô
Rối loạn chức năng nội mô dẫn đến giảm khả năng giãn mạch, gây tăng huyết áp. Nguyên nhân cao huyết áp ở người già do rối loạn chức năng nội mô là sự xuất hiện của các gốc oxy tự do trong thành động mạch. Sự tích lũy các gốc tự do là những yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch.
Rối loạn chức năng nội mô biểu hiện trên lâm sàng qua sự suy giảm khả năng giãn mạch được kích thích bởi acetylcholine qua trung gian oxit nitric (NO).
Tình trạng “Tăng huyết áp áo choàng trắng”
Hiệu ứng “Tăng huyết áp áo choàng trắng” chỉ xảy ra ở bệnh viện, phòng khám, khi gặp bác sĩ, còn về nhà lại bình thường. Nguyên nhân là do tâm lý căng thẳng, kích thích hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến co mạch, tim đập nhanh, mạnh và huyết áp tăng.
Tuy nhiên, hiệu ứng này có thể nhầm với tăng huyết áp tâm thu đơn độc vì huyết áp tâm thu thường tăng nhiều hơn tâm trương.
Ngoài ra, ở người cao tuổi, huyết áp tăng cao khi bị tác động bởi các yếu tố nguy cơ như: Rối loạn giấc ngủ, hút thuốc, nghiện rượu,...
Người già bị tăng huyết áp do tăng nhạy cảm với lượng muối đi vào cơ thể
Biến chứng cao huyết áp ở người cao tuổi
Như đã nói ở trên, cao huyết áp ở người cao tuổi là một căn bệnh diễn biến thầm lặng nên rất khó phát hiện. Người bệnh có thể bị cao huyết áp trong nhiều năm và đến khi phát hiện thì đã có những biến chứng nguy hiểm.
Hơn nữa, người cao tuổi là đối tượng có đề kháng kém và chức năng cơ thể suy giảm. Do đó, các biến chứng có thể nguy hiểm hơn so với người trẻ tuổi, thậm chí khả năng tử vong là rất cao. Một số biến chứng có thể gặp ở người cao tuổi như:
- Suy tim: Áp lực cao lên thành mạch khiến tim phải hoạt động mạnh hơn bình thường để đẩy máu đến các cơ quan đích, lâu dần sẽ dẫn đến suy tim.
- Tổn thương động mạch vành: Thành mạch chịu áp lực lớn trong thời gian dài, ngày càng mỏng dần và dễ bị rách.
- Đột quỵ: Đây là biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi có thể dẫn đến liệt nửa người hoặc toàn thân, thậm chí là tử vong. Nguyên nhân gây đột quỵ là do thành động mạch bị vỡ gây nhồi máu hoặc xuất huyết não.
>>> Xem thêm: 10 thức ăn tốt cho người CAO HUYẾT ÁP bạn nên đưa vào thực đơn hàng ngày!
Cách cải thiện cao huyết áp ở người già
Kiểm soát huyết áp ở người cao tuổi cần kết hợp sử dụng nhiều loại thuốc và thay đổi lối sống sinh hoạt phù hợp.
Thay đổi lối sống
Nếu phát hiện bệnh sớm, người già hoàn toàn có thể kiểm soát huyết áp bằng cách thay đổi lối sống khoa học như sau:
- Duy trì cân nặng phù hợp: Cao huyết áp xảy ra ở người thừa cân, béo phì, do đó, giảm cân và/hoặc duy trì cân nặng hợp lý giúp ổn định huyết áp.
- Tập thể dục hàng ngày: Người cao tuổi nên lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, dưỡng sinh,... để cải thiện bệnh.
- Chế độ ăn đủ dinh dưỡng: Người già nên được bổ sung đầy đủ các thực phẩm dinh dưỡng như thịt nạc, cá, rau củ quả, trái cây, sữa ít béo,... Tốt nhất nên sử dụng các thực phẩm tươi sống vì đồ ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều muối gây tăng huyết áp.
- Kiểm soát lượng muối: Đây là phương pháp giúp ổn định huyết áp rất tốt, đặc biệt ở người cao tuổi.
- Chế độ nghỉ ngơi lành mạnh: Người cao tuổi thường gặp các vấn đề về giấc ngủ có thể dẫn đến tăng huyết áp. Do đó, người bệnh nên sử dụng các biện pháp hỗ trợ để cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ như uống trà, tạo không gian yên tĩnh, thoáng mát, thoải mái,...
- Hạn chế đồ uống có cồn như rượu bia, các chất kích thích, thuốc lá.
Sử dụng thuốc tây cải thiện cao huyết áp
Hầu hết bệnh cao huyết áp ở người già cần được điều trị kết hợp bởi ít nhất 2 loại thuốc để ổn định huyết áp. Ngoài ra, cần thường xuyên theo dõi huyết áp trong quá trình điều trị để điều chỉnh các thuốc đang sử dụng.
Thuốc lợi tiểu thường được ưu tiên sử dụng điều trị cao huyết áp ở người già không mắc kèm các bệnh lý mạn tính nào khác. Thuốc giúp kiểm soát tốt huyết áp, giảm nguy cơ mắc biến chứng tim mạch và tử vong. Tuy nhiên, nếu có các bệnh liên quan thì việc lựa chọn thuốc cần dựa trên tình trạng bệnh lý cụ thể của mỗi người.
Ngoài ra, người bệnh nên sử dụng thuốc điều trị ở liều tối thiểu và tăng dần theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Nếu sử dụng 1 loại thuốc không làm hạ huyết áp thì cần kết hợp với một thuốc cùng nhóm. Nếu người bệnh vẫn không có đáp ứng hoặc gặp phải các biến chứng nghiêm trọng, nên thay thế bằng một thuốc thuộc nhóm khác. Việc lựa chọn loại thuốc nào sẽ do bác sĩ chỉ định.
Các thuốc được sử dụng trong điều trị cao huyết áp ở người cao tuổi bao gồm: Thuốc lợi tiểu, giãn mạch, ức chế men chuyển ACE, chẹn beta, chẹn kênh canxi và cường adrenergic.
Tuy nhiên khi sử dụng các thuốc điều trị tăng huyết áp có thể dẫn đến các tác dụng phụ như ngã và ngất do hạ huyết áp tư thế hoặc sau ăn. Trong trường hợp này, cần tiến hành đo huyết áp ở tư thế ngồi, đặc biệt là sau ăn. Người bệnh có có thể được chỉ định phải giảm liều hoặc sử dụng các thuốc khác thay thế.
Theo dõi huyết áp tại nhà
Đối với các gia đình có người lớn tuổi, việc theo dõi huyết áp tại nhà là vô cùng cần thiết. Đo huyết áp thường xuyên giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Theo dõi huyết áp tại nhà giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời
Giải pháp từ thảo dược chứa cao cần tây giúp kiểm soát huyết áp ở người già
Bên cạnh việc sử dụng thuốc tây và điều chỉnh lối sống, xu hướng dùng sản phẩm thảo dược chứa cao cần tây để kiểm soát tốt tình trạng tăng huyết áp ở người già là giải pháp đang được ưa chuộng hiện nay. Cao cần tây có tác dụng làm chậm nhịp tim, giảm cung lượng tim và giãn mạch, dẫn đến giảm huyết áp. Thảo dược này không những hạ huyết áp tâm thu và tâm trương mà còn làm giảm lipid máu, qua đó làm giảm sức cản ngoại vi, hạ huyết áp và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đặc biệt, chiết xuất cần tây không ảnh hưởng đến huyết áp và nhịp tim ở người bình thường nên không gây hạ huyết áp quá mức.
Các nhà khoa học trên thế giới cũng như Việt Nam đã tiến hành chứng minh tác dụng của cao cần tây đối với tình trạng tăng huyết áp. Theo nghiên cứu được thực hiện tại Hiệp hội Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng Hàn Quốc cho thấy, cao cần tây giúp hạ chỉ số huyết áp từ 23-38 mmHg. Tác dụng này kéo dài ngay cả khi ngừng sử dụng do độ đào thải khỏi cơ thể của chất N-butylphthalide trong cần tây thấp. Một nghiên cứu khác được thực hiện tại Đại học Dược Hà Nội năm 2001 cho thấy, các flavonoid trong cần tây có tác dụng ức chế quá trình oxy hóa, ngăn chặn sự tạo thành các mảng xơ vữa động mạch.
Nắm bắt được điều này, các nhà nghiên cứu đã bào chế thành công sản phẩm thảo dược chứa cao cần tây mang tên Định Áp Vương. Sản phẩm là sự kết hợp giữa cao cần tây, cao lá dâu tằm, cao hoàng bá, chiết xuất tỏi, kali, magie,... dành cho người cao huyết áp.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Định Áp Vương giúp cải thiện huyết áp hiệu quả
CẢM NHẬN CỦA NGƯỜI DÙNG
Nhiều người cao tuổi sử dụng Định Áp Vương giúp kiểm soát huyết áp rất tốt. Chẳng hạn như:
>>> Bác Nguyễn Văn Quỳnh (số 23, ngõ 43 đường Cổ Nhuế, phường Cổ Nhuế, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) kiểm soát huyết áp hiệu quả sau 3 tháng sử dụng Định Áp Vương – SĐT: 0365.609.785.
Bác Quỳnh chia sẻ: “Tôi đi khám thì nhận kết luận bị TĂNG HUYẾT ÁP với chỉ số 150/85 mmHg. Tôi được kê đơn uống các loại thuốc tây, nhưng huyết áp không giảm nhiều, hơn nữa khi xét nghiệm thì bị tăng acid uric, creatinine, ure”. Bác Quỳnh tìm hiểu trên internet và biết đến sản phẩm Định Áp Vương giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả và mua về dùng. Hiện nay, huyết áp của bác luôn ổn định ở ngưỡng bình thường, cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai.
>>> Kinh nghiệm kiểm soát huyết áp của ông Trần Văn Nhớn (Thôn Đầm, xã Mê Linh, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình)
Ông Trần Văn Nhớn (70 tuổi, SĐT 0387.779.550, ở xã Mê Linh, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình) bị cao huyết áp đã 10 năm, phải sống chung với bệnh tật, rất khổ sở. Có những thời điểm, huyết áp của ông lên tới 220 mmHg, rồi lại tụt không đo được. Nhiều lần ông ngất, những người xung quanh gọi mà ông không hề biết. Thật may mắn, ông Nhớn đã được các con giới thiệu phương pháp hạ huyết áp từ thảo dược. Ông kiên trì sử dụng nên chỉ số huyết áp đã ổn định, cơ thể khỏe mạnh, nhẹ nhàng.
ĐÁNH GIÁ CỦA CHUYÊN GIA
Không chỉ được người bệnh tin dùng, Định Áp Vương chứa cao cần tây cũng được các chuyên gia đánh giá cao về tác dụng ổn định huyết áp ở người cao tuổi.
Theo chuyên gia tim mạch Nguyễn Văn Quýnh cho biết: “Định Áp Vương có thành phần gồm: Cần tây, hoàng bá, tỏi, dâu tằm, nattokinase, magiê, kali,… đem lại tác dụng rất tốt. Ví dụ như nattokinase có tác dụng giảm sự kết dính của tiểu cầu, giảm độ nhớt của máu và nồng độ fibrinogen, giúp hạ huyết áp, nhất là trong trường hợp có huyết khối, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim thì dùng rất tốt. Định Áp Vương làm giãn mạch và tăng tính đàn hồi của mạch máu nhờ các thành phần như: Cao cần tây, cao lá dâu, cao hoàng bá, cao tỏi, magiê. Chất apigenin trong cần tây có tác dụng giãn mạch, từ đó hạ huyết áp. Hoặc dịch chiết rễ dâu tằm, cũng làm hạ huyết áp qua tác dụng giãn mạch. Chất berberin trong hoàng bá có tác dụng làm nội mô thành mạch thư giãn, tăng nồng độ NO, qua đó giãn mạch, hạ huyết áp,… Định Áp Vương là sự kết hợp hoàn hảo của các thảo dược và ion như magiê, kali, giúp hỗ trợ điều trị cao huyết áp. Vì thế, người bệnh dùng thêm Định Áp Vương là rất tốt”. Mời bạn nghe chuyên gia phân tích chi tiết hơn trong video dưới đây:
Trên đây là những thông tin liên quan đến nguyên nhân cao huyết áp ở người già. Hy vọng bài viết trên giúp người bệnh có thể phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời, ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Nếu bạn còn băn khoăn về bệnh cao huyết áp, đặc biệt ở người già, hãy để lại bình luận phía dưới, đội ngũ tư vấn của chúng tôi sẽ giải đáp giúp bạn nhanh nhất.
Tài liệu tham khảo:
https://www.morayati.com/blog/common-causes-of-hypertension-in-seniors
https://www.griswoldhomecare.com/blog/2014/february/causes-of-high-blood-pressure-in-elderly-adults/
https://www.elder.org/complex-care/hypertension-causes-in-the-elderly/
